Bilişim sistemi nedir?
Bilişim sistemleri, verilerin toplanıp yerleştirildiği ve yerleştirilen bu verilerin otomatik işleme tabi tutan dijital ve elektronik sistemlerin tamamı olarak tanımlanabilir. Bilişim sistemi bir cihazdan oluşabileceği gibi, birden çok cihaz aracılığı ile oluşturulan bilişim sistemleri de mevcuttur.
Bilişim sistemleri denilince akla öncelikle bilgisayarlar gelmekteyse de, gelişen teknoloji hızı dikkate alındığında sistemin bilgisayarla sınılır tutulamayacağını söylemek uygun olacaktır. Genel olarak bilişim; kişilerin zihninde oluşturduğu işlemlerin programlar aracılığıyla üretilmesine imkân veren ve kullanıcıların erişimine açık olarak verilerin düzenli biçimde ve otomatik şekilde işlenmesi, saklanması ve aktarılmasını sağlayan bir bilim dalı olarak ifade edilebilir. Bunu sağlayan her türlü sisteme de bilişim sistemi adı verilir.
Örneğin bir bankamatik kartı, program aracılığı ile ve otomatik olarak işlem yapmadığı; verileri saklayıp işlemediği için bilişim sistemine dahil değildir. Öte yandan, bankamatik kartının takıldığı ve işlem yapılmasına imkan sağlayan ATM ise, ilgili müşteri verilerinin gösterilmesi, değişmesi ve erişilmesine aracılık etmekte, yani bilişim sisteminin bir parçasını teşkil etmektedir.
Bilişim sisteminin tespitinde Yargıtay’ca belirlenen kriterlerden biri de, bu sistem herhangi bir nedenle çöktüğünde bu faaliyetin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğidir. Örneğin bir otonom araçta otonomi sistemi olmaksızın da o araç yürüyor ise, yürüyen aksamı bilişim sistemi içerisinde değildir. Öte yandan otonomi yahut sisteme komut girilmeksizin çalışmaması halinde arabanın tamamının bir bilişim sistemi olarak değerlendirilmesi gerekecektir.
Bilişim Hukuku Nedir?
Bilişim hukuku, elektronik ortamlarda iletişim ile bilgi ve belge paylaşımının sağlanmasının hukuki çerçevesini ve sonuçlarını konu alır. Temel olarak bilişim sistemleri üzerine hukuki uyuşmazlıkların çözümünde başvurulan disiplin dalıdır. Aynı zamanda elektronik ortamdaki haklar, özgürlükler ve hukuka aykırı fillere ilişkin ana ve alt düzenlemelerden oluşmaktadır. Bu itibarla, diğer alanların aksine bilişim hukuku pek çok konu ve mevzuattan oluşmaktadır.
Kişisel verilerin korunması, bilgi güvenliği, internet hukuku, bankacılık hukuku, e-ticaret, elektronik haberleşme, reklam hukuku, tüketici hukuku kamu ihale hukuku, fikir ve sanat eserleri hukuku, ceza hukuku gibi konular ve daha fazlası, bilişim hukuku altında ve fakat elektronik faaliyetler özelinde bilişim hukukunun konusunu oluşturan alanlardır.
Bilişim hukuku ile ilgili ülkemiz düzenlemeleri için temel referans Avrupa Birliği düzenlemeleridir. Bu doğrultuda bilişim hukuku alanında sağlıklı ve doğru bir hizmet verilebilmesi yabancı literatür ve düzenlemelere hakim olunması gerekmektedir.
Bilişim Hukuku alanında öne çıkan konulardan bazıları şöyledir:
- Kişisel Verilerin Korunması
- Sosyal Medya ve Paylaşımlar
- İnternet Hukuku
- Online Alışveriş
- Bilişim Sistemine Girme ve İlgili Suçlar
- Bilişim Sistemi Aracılığıyla Haksız Yarar Sağlama
- Bilişim Sistemi Üzerinden Hırsızlık ve Dolandırıcılık
- Elektronik İmza
- Bilgisayar Programlarına İlişkin Suç ve İhlaller
- Adli Bilişim